Her insan kadar çok ve büyük hatalar yapmış bir lider Ernesto \’\’Che\’\’ Guevara. Arjantin\’de Rosairo\’da 1928\’de doğmuş. 1953\’de Buenos Aires Üniversitesi Tıp Fakültesi\’nden mezun olmuş bir Tıp doktoru. Ancak O\’nun tüm dünyada; ölümünden 48 yıl sonra bugün dahi bu kadar iyi tanınıyor olması Arjantin\’li bir doktor oluşu ile neredeyse ilgisiz.Hatta bugün bile Che\’yi Küba\’lı ve Asker zannedenlerin sayısı hiç de az değil.
Kimileri için bir halk kahramanı, kimileri için bir terörist; kimilerine göre insancıl bir tıp doktoru kimilerine göre acımasız işkenceci ve bizzat infaz eden bir hapishane müdürü. Belki de hepsi birden.Özünde bin türlü hatası ile bir insan Che Guevara. Kesin olmadığı şeyler var ancak. Örneğin kesinlikle bir koltuk sevdalısı değil. Ya da şan , şöhret ve para tutkusu yok. Hiç olmamış. Olsa; Küba Devleti\’ndeki Bakanlık koltuğunu bırakıp ya da Küba Merkez Bankası Başkanlığı\’ndan vazgeçip yeniden yollara düşmezdi.
Ya da devrim kahramanı olduğu bir ülkenin vatandaşlığından dahi vazgeçmezdi. Azıcık makam ya da ünvan tutkusu olsa; ömrünün sonuna dek keyif içinde yaşayabilirdi. Ama yapmadı.
Hatta en başında, bir tıp doktoru olarak Arjantin\’den hiç ayrılmaz, 1953\’ün Arjantin\’inde bir doktorun kazanabileceklerini kolaylıkla kazanır ve hoş bir hayat sürerdi. Oysa O, 39 yaşında öldü.
Che\’yi doktorluktan , gerillalığa ; hayat kurtarmaktan , can almaya götüren yol kendi içinde bir çok aşama ve değişim geçirmiştir elbette. Ancak en çarpıcı olan bir Arjantin\’li olarak Küba Devrimi için savaşması değildi, çünkü o devletlere ve sınırlar inanmıyordu. En çarpıcı olan, başarılmış ve en büyük iki kahramanından biri olduğu bir devrimin tüm getirilerini, keyfini hatta huzurunu bir anda bırakıp yeni devrimlerin peşinde koşmasıdır. Che Guevara\’yı bunca çarpıcı kılan özellik budur zira dünya üzerinde bunu yapmış başka biri muhtemelen yoktur. O, gezici bir devrimciydi.
Devrim fikri, okul yıllarında neredeyse tüm Güney Amerika\’yı gezerken gördüğü; gelir dağılımı adaletsizliği, para tutsaklığı ve elbette orantısız fakirlikten doğmuştur. Ve o günlerden başlayarak çizgisi; sınırları olmayan Maoist bir Pan Amerikanizm kabul edilebilir. Lakin bunun ancak ve ancak silahla, kanla ve savaşarak başarılacağı fikri; O\’nun doktorluktan gerillalığa geçişini sağlar.
Özetle Che, Küba\’da devrin dinamikleri , Fidel Castro\’nun yetenekleri ve kendi liderliği ile devrim başarısını yaratmış; lakin Kongo\’da ve Bolivya\’da aynı sonucu alamamış bir fikir ve eylem adamıdır. Bu durumda;
Küba\’da kahramandır, Kongo\’da ve Bolivya\’da ise terörist. Sovyet\’ler, Çin\’liler, Venezuela\’lılar, Kuzey Kore\’liler , Kuzey Vietnam\’lılar için Comandante\’dir; Amerikalı\’lar, İngiliz\’ler, Fransız\’lar ve Alman\’lar için ise düşman.
Benim için ise;
Öncelikle liderdir. Gözü kara, zaman zaman gereğinden fazla cesur, mesleği olmayan askerlikte dahi yetenekli bir hekimdir. Bir Devlet Adamı olduğu söylenemez zira uyuşmazdır. Politik bir kişilik denmez Che için, bu yönü ile Devlet yönetiminde ciddi eksikleri vardır. Uyuşmazlıkları Küba\’da Fidel Castro\’nun üstün diplomatik yetenekleri ile sümen altı edilmiş lakin Kongo ve Bolivya\’da başarısız olmasına neden olmuştur.
Düşmanı olan askerlere tıbbi yardım edecek kadar hekim; sorguladığı adamı infaz edecek kadar canidir.
Sonuç olarak;
Bir gezgindir Che Guevara. Hayal ettiği büyük resme ulaşmak yolunda, ömrünün yetmeyeceğini bilerek, her bir parça için uğraşan ve her fırça darbesine özen gösteren bir ressam gibidir.Her rengi güzel değildir resminin hatta bir bölümü karanlıktır dahi denebilir. Lakin yaşadığı tek bir gün bile koltuğun, unvanın, paranın ve şöhretin peşinde olmamıştır. Ancak aşağıdaki fotoğrafı ile tüm dünyada şöhret olmuştur.
48 yıl önce bugün; Bolivya Ordusu askerleri tarafından, aldıkları acil emirle yargılanmadan öldürülmüştür. Yargılansa da sonucun değişmeyeceği bir durumda hangisini tercih ederdi bilmek zor ama isyan ve devrim denediği ve başaramadığı bir ülkede bu son; doğal olandır sanırım.
Bugün, Küba Devrimi\’nin kilit noktası sayılan Santa Clara\’da anıt mezarında yatıyor ve adı Küba\’da yüzlerce sokağa, okula, bulvara ve binaya verilmiş durumda.
Küba\’lıların dedikleri gibi : Hasta Siempre Comandante / Sonsuza Kadar Kumandan
https://www.youtube.com/watch?v=SSRVtlTwFs8
